Heel druk, maar hebben we voldoende impact?
Ooit ben ik ambtenaar geworden omdat ik, hoe cliché ook, mijn steentje wilde bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Maar tot mijn grote verbazing was ik vooral bezig met:
steggelen met partijen die druk bezig waren hun eigen deelbelangen te bevechten;
ruzie maken met collega’s omdat ook interne belangen verdedigd moesten worden;
ervoor zorgen dat alle betrokken managers, vaak met zeer sterke en uiteenlopende meningen, op één lijn kwamen;
vergaderen, héél véél vergaderen;
mijn mail wegwerken, soms wel honderden berichten per dag.
Onze maatschappij vraagt om steeds snellere oplossingen voor steeds complexere problemen. Mijn collega’s waren stuk voor stuk hardwerkende, slimme mensen met het hart op de juiste plaats. Toch kon ik het gevoel niet van me afschudden dat er zoveel onbenut potentieel zat in de organisatie. En zoals veel collega’s met mij had ik het gevoel dat het beter kon. Maar hoe?
Mindlab
Het is 2012 en we zijn in Kopenhagen. Het is een lange week geweest waarin we in het kader van een studiereis de ene na de andere presentatie hebben bijgewoond, terwijl ik helemaal niet goed ben in stil zitten en luisteren. En eerlijk is eerlijk, ook de avonden zijn erg gezellig, dus de nachten kort. Met andere woorden: ik ben totaal af en wil niets liever dan naar huis. Onderweg naar het vliegveld nog maar één presentatie te gaan, gelukkig…
Maar dan komen we binnen bij Mindlab en meteen ben ik wakker. Hier gebeurt iets… Iets anders. Lange houten tafels waar mensen met elkaar dingen uittekenen. Gekke, levensgrote, futuristische eieren om met elkaar in te brainstormen. Overal post-its in alle kleuren van de regenboog. En er hangt een sprankelende energie. Christian Bason, toen de directeur van Mindlab, vertelt ons in een uur dat het wel degelijk anders kan. Hij heeft op dat moment al meer dan tien jaar ervaring met het toepassen van Design Thinking als methodiek om maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Nu denk je wellicht dat Mindlab één of andere innovatieve denktank is, maar in werkelijkheid is het een overheidsorganisatie. Christian vertelt dat als je de leefwereld van de mensen voor wie je beleid maakt centraal stelt en prototypes[1] van maatschappelijke oplossingen test bij diezelfde mensen, je meer impact creëert. Of in zijn woorden:
“Real world cases show that cost savings between 20% and 60% are possible while also increasing citizen satisfaction and generating better outcomes.”
Design Thinking bij BZK
Geïnspireerd kom ik thuis. Ik voel aan alles: hier moet ik iets mee! Maar voor ik het weet word ik weer opgeslurpt door dezelfde spiraal van druk zijn met overleggen en mailen. Totdat ik een paar collega’s vind die met mij het avontuur aan wilden gaan. Op een borrel zie ik uiteindelijk kans om het idee bij mijn toenmalige Directeur-Generaal Mark Frequin te pitchen en voor ik het weet gaan we met het Beleidslab-team aan de slag.
Twee jaar lang experimenteren we met Design Thinking, maar wel door dit toe te passen op échte maatschappelijke vraagstukken. Midden in het beleidsproces dus. Niet met de politieke wens centraal, maar vanuit de leefwereld van de mensen om wie het gaat.
De grootste verrassing was dat deze methodiek niet alleen leidt tot effectievere oplossingen, maar dat het werk er zoveel leuker door wordt. In contact zijn met de mensen om wie het gaat is heel erg inspirerend!
Nieuwsgierig naar Design Thinking als methodiek voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken, kijk dan dit filmpje:
Wil je meer weten? Stuur vooral een berichtje, ik ben altijd in voor een goede kop koffie!
[1] Een prototype wordt ook wel omschreven als een schets, ruwe uitwerking of een vroeg model.